metavivasi akinitis idioktisias nicosia lawyers

Undoubtedly, the real estate market in Cyprus is thriving, and property transfers—whether by donation or sale—are on the rise among locals, EU nationals, and third-country residents. In Cyprus, real estate ownership has long been closely associated with wealth and social stability.

This article aims to provide a clear and practical overview of the most common questions surrounding the transfer of immovable property in Cyprus. It outlines the procedure, the legal effect of a transfer, and the available legal remedies in case of disputes.

Legal Framework

The primary piece of legislation governing property transfers is the Immovable Property (Transfer and Mortgage) Law of 1965 (Law 9/1965), which has undergone several amendments, including the much-discussed 2019 revisions concerning foreclosures.

Required Documents for Transfer

To proceed with a property transfer, the Form N270 from the Department of Lands and Surveys must be properly completed and submitted along with the following:

  1. Title Deed (Certificate of Registration of Immovable Property)
  2. Tax Clearance Certificate for immovable property (requires completion of Form N313)
  3. Municipal or Community Authority Clearance
  4. Sewerage Board Clearance Certificate
  5. Water Board Clearance Certificate (pursuant to the 2019 amendment to the Transfer and Mortgage Law)
  6. Capital Gains Tax payment receipt (only applicable in the case of sale—Form ΤΦ401)

If the transfer is made by power of attorney, under Article 10 of Law 9/65, duly signed, stamped, and certified power of attorney documents must also be submitted.

Encumbrances (e.g. Mortgages or MEMOs)

The property in question may be subject to encumbrances, such as a mortgage or memo. These typically pose a legal barrier to transfer, as Article 12 of Law 9/65 prohibits the transfer of encumbered property.

However, mortgages are an exception. According to Article 31 of the same law, the transfer may proceed provided that:

  • The mortgage deed is submitted; and
  • The beneficiary (buyer) signs a declaration acknowledging awareness of the existing mortgage.

This essentially demonstrates that the lender consents to the transfer and allows the property to remain mortgaged under the new ownership.

Ownership & Legal Title

Beyond the procedural requirements, it is essential that the transferor (seller/donor) is the registered legal owner of the property.

In Ayios Antronicos Development Co Ltd v. The Republic (1985) 3 CLR 2362, the court emphasized that Article 4 of Cap. 224 excludes the application of common law and equity principles. Therefore, the appellants’ claim that they acquired ownership via a sale contract was rejected—ownership is only acquired through registration.

Legal Effect of a Transfer

According to Article 20 of Law 9/65, upon submission of the transfer declaration, the transferee (beneficiary) is entitled to possess the property. Every transfer declaration includes an implied term that:

  • The transferor has the right to transfer, and
  • The transferee is entitled to enjoy the property without interference, unless otherwise agreed.

Article 19 defines the official date of transfer as the day the declaration is accepted, subject to:

  • Payment of transfer fees, and
  • Consent of the Director of the Department of Lands and Surveys, who exercises discretion under Articles 13 and 14.

If the Director does not consent, no legal right is created, as Article 40 explicitly provides that no real right is acquired unless registered in the District Land Registry.

Legal Remedies – Right of Appeal

Article 51 of the Law grants a right of appeal against decisions of the Land Registry Director in the context of property transfer proceedings.

The relevant procedural framework is provided by the 1956 Immovable Property Regulations. The following conditions must be met for an appeal to be valid:

  1. The appellant must be a party with a legitimate interest.
    In Peyiotis v. Polemidis (1982) 1 CLR 442, the court clarified that “legitimate interest” should be interpreted similarly to the administrative law standard.
  2. The contested decision or notice must be specifically provided for under Law 9/65.
  3. The appeal must be filed within 30 days from the date the decision or notice is served on the affected party.

This article is for informational purposes only and should not be considered legal advice.

Panayiotis G. Kyprianou
Lawyer

Μεταβίβαση Ακίνητης Ιδιοκτησίας

Αδιαφιλονίκητα, η αγορά της ακίνητης ιδιοκτησίας ανθίζει και οι μεταβιβάσεις δωρεάς αλλά και πώλησης από ημεδαπούς, ευρωπαίους και αλλοδαπούς παρουσιάζουν αύξηση. Άλλωστε, στην Κύπρο, διαχρονικά η ιδιοκτησία ακινήτων ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με το πλούτο. Το παρόν άρθρο, σκοπεύει με τρόπο απλό και κατανοητό να επιλύσει ερωτήματα που προκύπτουν επί καθημερινής βάσης, αναφορικά με την μεταβίβαση της ακίνητης ιδιοκτησίας στη Κύπρο. Πιο ειδικά, αναφέρεται στην διαδικασία μεταβίβασης, στο νομικό αποτέλεσμα της μεταβίβασης καθώς και στο ένδικο μέσο προς αμφισβήτηση της διαδικασίας μεταβίβασης.

Κύρια πηγή δικαίου αποτελεί ο περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμος του 1965 (9/1965), ο οποίος έχει αρκετές τροποποιήσεις στο παλμαρέ του, με τελευταίες τις πολυσυζητημένες τροποποιήσεις του 2019 σε σχέση με τις εκποιήσεις.

Για να μεταβιβαστεί ακίνητη ιδιοκτησία πρέπει να συμπληρωθεί δεόντως το έντυπο Ν270 του κτηματολογίου και αυτό πρέπει να συνοδεύεται από:

  1. Πιστοποιητικό εγγραφής ακινήτου(τίτλος ιδιοκτησίας)
  2. Απαλλαγή από το φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας(για τον σκοπό αυτό πρέπει να συμπληρωθεί το Έντυπο Ν313)
  3. Απαλλαγή από Δημοτική ή Κοινοτική Αρχή.
  4. Βεβαίωση εξοφλήσεως από το Συμβούλιο Αποχετεύσεων
  5. Βεβαίωση εξόφλησης από τη Υδατοπρομήθεια (ο περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2019)
  6. Εξόφληση κεφαλαιουχικών κερδών (μόνο αν η μεταβίβαση γίνεται δυνάμει πώλησης. (Έντυπο ΤΦ401)

Πέραν από τα πιο πάνω σημεία, εάν η μεταβίβαση γίνεται δια αντιπροσώπων, δυνάμει του άρθρου 10 Ν.9/65, πρέπει να εσωκλείονται και τα πληρεξούσια έγγραφα δεόντως υπογεγραμμένα, χαρτοσημασμένα και πιστοποιημένα από πιστοποιών υπάλληλο. Περαιτέρω, ενδεχομένως το υπό μεταβίβαση ακίνητο να είναι υποκείμενο σε υποθήκη ή να είναι επιβαρυμένο με άλλο τρόπο (πχ μεμο). Τα πιο πάνω συνιστούν εκ πρώτης όψεως εμπόδιο στη μεταβίβαση αφού αποτελούν εμπράγματο βάρος και το άρθρο 12 Ν 9/65 απαγορεύει τη μεταβίβαση. Όμως, η υποθήκη αποτελεί εξαίρεση αφού το άρθρο 31 Ν 9/65, επιτρέπει την μεταβίβαση προσκομίζοντας βέβαια υποθηκευτήριο και αφού πρώτα θέσει την υπογραφή του ο δικαιοδόχος ότι έλαβε γνώση της υφιστάμενης υποθήκης σε σχετική αίτηση. Ουσιαστικά το υποθηκευτήριο μαρτυρεί τη συγκατάθεση του τραπεζικού ιδρύματος να μεταβιβαστεί το ακίνητο και να παραμείνει υπό το βάρος της υποθήκης.

Πέραν από τις ως άνω χρήσιμες πληροφορίες για την διαδικασία μεταβίβασης, νοείται ότι ο δικαιοπάροχος (αυτός που μεταβιβάζει) πρέπει να είναι ο εγγεγραμμένος κύριος του ακινήτου. Χαρακτηριστική είναι η απόφαση Ayios Antronicos Development Co Ltd v. The Republic, (1985) 3 CLR 2362

Στην υπόθεση αυτή τονίστηκε ότι τo άρθρο 4 του ΚΕΦ 224 εξαιρεί την εφαρμογή των αρχών του κοινοδικαίου και της επιείκειας και επομένως δεν έγινε δεκτός ο ισχυρισμός των εφεσείοντων ότι με τη σύμβαση πώλησης απέκτησαν κυριότητα και δικαιούντο να την διαθέσουν σε τρίτους.

Δυνάμει του άρθρου 20 Ν 9/65, από τη στιγμή της υποβολής της δήλωσης μεταβίβασης ο δικαιοδόχος (αυτός στον οποίο μεταβιβάζεται) δύναται να κατέχει το ακίνητο. Κάθε δήλωση μεταβίβασης περιέχει σιωπηρό όρο ότι ο δικαιοπάροχος μπορεί να το μεταβιβάσει και ο δικαιοδόχος δικαιούται να το καρπούται ανενόχλητα από επέμβαση του δικαιοπάροχου, εάν βέβαια δεν υπάρχει αντίθετη πρόβλεψη στη συμφωνία των μερών. Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 19 Ν 9/65, ως ημερομηνία μεταβίβασης θεωρείται η μέρα κατά την οποία γίνεται αποδεκτή η δήλωση μεταβίβασης με την επιφύλαξη ότι θα καταβληθούν τα μεταβιβαστικά τέλη και πως ο Διευθυντής του κτηματολογίου, ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια δυνάμει των άρθρων 13 και 14 θα συναινέσει στην αποδοχή της μεταβίβασης. Εάν ο Διευθυντής του κτηματολογίου δεν συναινέσει τότε κανένα εμπράγματο δικαίωμα δεν δημιουργείται αφού το άρθρο 40 Ν 9/65 ρητά ορίζει ότι δεν αποκτάται εμπράγματο δικαίωμα εκτός αν εγγραφεί στο Επαρχιακό Κτηματολόγιο.

Τέλος, το άρθρο 51 του αναφερόμενου νομοθετήματος, προβλέπει δικαίωμα προσφυγής εναντίων του διευθυντή του κτηματολογίου στα πλαίσια της διαδικασίας μεταβίβασης. Το δικονομικό πλαίσιο παρέχεται από τους κανονισμούς ακίνητης ιδιοκτησίας του 1956 και για να υπάρχει δυνατότητα επίκλησης του ένδικου αυτού μέσου πρέπει να τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις:

  1. Πρέπει να πρόκειται για παραπονούμενο πρόσωπο με έννομο συμφέρων. Στην απόφαση PEYIOTIS ν. POLEMIDIS (1982) 1 CLR 442 τονίστηκε ότι η ερμηνεία που δίνεται είναι η ίδια με αυτή του προσώπου έχων έννομο συμφέρον κατά το διοικητικό δίκαιο.
  1. Η προσβαλλόμενη απόφαση και/ή ειδοποίηση του Διευθυντή πρέπει να προβλέπεται από το Ν. 9/65.
  1. Πρέπει να ασκηθεί εντός προθεσμίας 30 ημερών από την ημέρα κοινοποίησης στο παραποιούμενο πρόσωπο.

*Το άρθρο αυτό είναι ενημερωτικό και σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται νομική συμβουλή.

Latest News

  • Upcoming seminar: Property Rights in Cypriot Law – Easements & Co-Ownership

    Published On: May 31, 20251.2 min read
  • The Civil Tort of Negligence in Food Service Establishments

    Published On: May 23, 20253.8 min read
  • The Cyprus Land Registry in a New Era

    Published On: May 23, 20254.2 min read